Türk tekstil makine sektöründeki gelişmelere değinen TEMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Adil Nalbant, “Özellikle boya ve apre makinelerimiz, kalitesini hem yerelde, hem de ihracat pazarlarımızda ortaya koymuştur. Yıllık 1 milyar $’ a yaklaşan ihracatımızın en büyük kalemi olan boya ve apre makineleri, mevcut tekstil sanayisinin ihtiyaçlarına uyum sağlayan, çevre hassasiyetini gözeten niteliklerde üretilmektedir” dedi.
Tekstil & Teknik Dergimizin Aralık 2022 sayısında “Türk Tekstil Makine ve Aksesuar Üreticileri” adı altında özel bir haber dosyası hazırladık. Türk tekstil makine üretici firmalarımızın 2022 yılı değerlendirmeleri ve 2023 yılı hedef ve öngörülerini bizlerle paylaştılar. Türkiye’nin ekonomisine ve ihracatına büyük katkı sağlayan Tekstil Makine ve Aksesuar Sanayicileri Derneği (TEMSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Adil Nalbant ise, 2022 yılını değerlendirdi ve 2023 yılı planlamalarını anlattı. Başkanımız ve firmalarımızın sektörle ilgili yorum ve değerlendirmelerini sayfalarımızda keyifle okumanızı dileriz…
Adil NALBANT Tekstil Makine ve Aksesuar Sanayicileri Derneği (TEMSAD) Yönetim Kurulu Başkanı
Tekstil makine sektörümüz malumunuz üzere 2021 yılını 955 milyon $ ihracat ile kapatmıştı. 2020 ve 2021 yılında pandemi etkileriyle birlikte kırılan tedarik zincirleri, ülkemiz tekstil ve hazır giyim sektörleri lehine etki etmiş ve ülkemizde oldukça yoğun tekstil yatırımları yapılmıştı. Bunun sonucunda da 2021 yılında 2,4 milyar $ tekstil makineleri ithalatı gerçekleştirilmişti. Özellikle iplik, dokuma, örme ve teknik tekstil makineleri alanında dünyanın en büyük alıcısı Türkiye olmuştu. Benzer şekilde tekstil makine sektörümüz, tekstil sektöründeki olumlu gelişmelerle paralel olarak üretim kapasitesini ve satışlarını da arttırmayı başarmış ve ihracatında da hedef pazarlarımızda etkinliğini korumuştu.
2022 yılına baktığımız zaman, özellikle yılın 2. yarısı itibariyle küresel yavaşlamanın ve enerji maliyetlerinin etkisiyle önemli ölçüde kapasitelerin azaldığı ve maliyet artışlarının üreticileri zorladığı bir döneme girilmiştir. Bu süreçte tekstil makine üreticilerimiz de üretim maliyetleri konusunda zorluklar yaşamıştır. İhracatımız geçtiğimiz yılın aynı dönemlerine göre bir miktar düşmüştür. Ocak-Ekim 2022 döneminde ihracatımız 772 milyon $ olarak gerçekleşmiş olup, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre % 2,1’lik düşüş kaydedilmiştir. İthalatımız ise aynı dönem içerisinde 2.03 milyar $’ a ulaşarak % 6,2 artmıştır.
2021 yılında en fazla ihracat yaptığımız ilk 5 ülke olan Özbekistan, Pakistan, Bangladeş, Mısır ve İran bölgelerinde ihracat gücümüzü korumaya devam etmekle birlikte, özellikle Özbekistan, Bangladeş, Rusya ve Hindistan’ a olan ihracatımızı 2021 yılına göre bu yıl biraz daha arttırdığımızı görüyoruz. Bunun yanı sıra Pakistan, İran pazarlarına ihracatımız düşmüş olup, Pakistan ve Mısır gibi ülkelerde yaşanan akreditif açma problemleri de ihracatçı firmalarımızı olumsuz etkilemiştir.
Türk tekstil makine sektörümüz, gelinen nokta itibariyle özellikle Boya ve Apre makinelerinde kalitesini hem yerelde, hem de ihracat pazarlarımızda ortaya koymuştur. Yıllık 1 milyar $’ a yaklaşan ihracatımızın en büyük kalemi olan boya ve apre makineleri, mevcut tekstil sanayisinin ihtiyaçlarına uyum sağlayan, çevre hassasiyetini gözeten niteliklerde üretilmektedir. Enerji ve su tüketimlerini minimize eden ve AB yeşil mutabakatı kapsamındaki ihtiyaçları karşılayan teknolojiler, firmalarımızın Ar-Ge faaliyetlerindeki gündemlerinden birisidir. Malumunuz üzere tekstil makine sektörümüzde 22 üyemizin Ar-Ge , 4 üyemizin ise tasarım merkezi bulunmaktadır. Baktığımız zaman bu merkezlerin özellikle son 5 yıl içerisinde kurulduğunu ve özellikle makinelerimizin verimliliği konusunda yoğun çalışmalar yapıldığını görüyoruz. Bu kapsamda KOSGEB ve TUBİTAK destekleri çerçevesinde ve özellikle Sanayi Bakanlığımızın Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi programları kapsamında söz konusu yerli yatırımları ve projeleri desteklemeye yönelik üyelerimize gerekli bilgilendirme ve yönlendirmelerimiz yapılmaktadır.
Ülkemizde Haziran ayında gerçekleştirdiğimiz Uluslararası Tekstil Makineleri 2022 Fuarı, pandemi sürecinden sonra tekstil makine üreticilerinin ve tekstil sanayisinin buluştuğu, bu süreçteki en büyük uluslararası fuarlardan birisi olarak oldukça başarılı bir şekilde gerçekleştirildi. Komşu ülkelerin ve tekstil coğrafyalarının vize sorunu yaşamadan ulaşabildiği, yerli ve yabancı tekstil makine üreticilerinin uzun bir aradan sonra tekstil sanayisiyle buluştuğu önemli bir etkinlik olmuştur. Önümüzdeki yıl da yine tekstil ve tekstil makine sanayisi için önemli buluşma noktalarından birisi olan ITMA 2023 Fuarı gerçekleşecektir. Ancak malum konjonktür, küresel enerji problemleri ve global ekonomik belirsizliklerin etkisinde bir ITMA hazırlık süreci yaşamaktayız.
Pandemi sürecinde, ülkemiz tekstil sanayisi lehine kırılan tedarik zincirlerinin bir sonucu olarak son 2 yılda ülkemizde çok yoğun yatırımlar gerçekleştirilmişti. Pandemi sonrası ise AB ülkelerinden gelen taleplerin azalması, mevcut taleplerin farklı coğrafyalara dağılması, artan üretim maliyetleri, tekstil hammaddelerinde ithalata yönelim gibi konular; ITMA fuarlarının en büyük ziyaretçi profilinin başında gelen ülkelerden birisi olan Türkiye tekstil ve hazır giyim sektörlerimizi maalesef olumsuz etkilemiştir.
Bu sebeple mevcut daralmanın AB ülkelerini ve global tekstil pazarlarını etkilemeye devam ettiği dönemde ITMA 2023’ün beklenen verimlilikte gerçekleşeceğini düşünmüyoruz. Bu durum sadece tekstil ve tekstil makine sektörlerindeki durağanlığa bağlı değil. Önceki dönem ITMA fuarlarında yaşanan vize problemlerinin de yine bu dönemde devam edebileceği ön görülmekte olup hem ülkemizden hem de Özbekistan, Bangladeş, Pakistan gibi tekstil bölgelerinden ziyaretçilerin fuara gelememesi durumu da verimliliği etkileyen faktörlerdendir.
2023 yılı içerisinde hedef pazarlarımızda yer alan sektör fuarlarını da yakından takip ederek, üye firmalarımızda birlikte katılım sağlayacağız. Rusya, Özbekistan, Endonezya gibi hedef ülkelerde, ihracat payımızı arttırmaya devam ettiğimiz bölgelerde, gerek sektör fuarlarıyla gerekse workshop çalışmaları ile firmalarımızın etkinliğinin artması için faaliyetlerimizi sürdüreceğiz. Ayrıca mevcutta 18 farklı ülkede tekstil dernekleriyle olan işbirliklerimize yenilerini ilave ederek, yeni potansiyel pazarlar için de ön çalışmalarımızı yapacağız.
Yerli tekstil makine tercihleri ve geliştirilebilir alanlar ile ilgili olarak ülkemizin önemli tekstil kurum ve dernekleriyle de işbirliklerimizi ilerletmeye devam etmekteyiz. Tekstil sektörümüzdeki köklü tecrübelerimiz ve tekstil sanayisi ile elde edilen işbirlikleri, söz konusu makinelerimizin geliştirilmesinde ve yeni teknolojilerin elde edilmesinde önemli unsurlardan birisi olagelmiştir. İlave olarak kamu ve üniversite işbirliklerini de sektörümüz adına ilerletmenin önemli bir unsur olduğunu düşünmekteyiz.
Bunun yakın zamandaki somut örneği, “Tekstile Kendi Teknolojinle Yön Ver” temasıyla Bursa’ da 20-21 Ekim 2021 tarihlerinde gerçekleştirdiğimiz 1.Ulusal Tekstil Makineleri ve Sistemleri Sempozyumu olmuştur. Sempozyumda, tekstil makine üreticileri, tekstil sanayisi ve üniversite işbirliklerinin sonuç odaklı somut çıktılarını elde ettik. Benzeri etkinliklerimizin devamlılığı ile birlikte kamu, tekstil sanayisi ve üniversite desteği ile sektörümüzdeki yerlileşme faaliyetlerinin özellikle ithalatı yoğun yapılan ürünlerde artacağını düşünüyoruz.
