SON FİYAT HAREKETLERİ
Referans fiyatlardaki hareketler geçtiğimiz ay karışık yollar izledi.
• Aralık vadeli NY/ICE kontratı Ağustos’un ikinci yarısında yükseldi, ancak ayın son haftasında %12 değer kaybetti (29 Ağustos ve 2 Eylül arasında 117’den 103 cent/lb’ye). Daha yakın zamanda değerler 101 ile 105 cent/lb arasında işlem gördü.
• Ayın büyük bölümünde yükseldikten sonra, A Endeks de 134 cent/lb’den 122 cent/lb’ye gerileyerek Ağustos ayının sonlarına doğru düştü.
• Çin Pamuk Endeksi (CC 3128B), Ağustos ortasından bu yana tüm pamuk referanslarından en düşük seviyede seyreden oldu. Fiyatlar yakın zamanda biraz daha düşerek güncel değerler Ocak 2021’den bu yana görülen en düşük seviyelere ulaştı (103 cent/lb, o tarihte NY/ICE vadeli işlemlerden 26 cent/lb daha yüksekti). CC Endeksi geçtiğimiz ay yerel bazda 15.650 ile 16.000 RMB/ton arasında işlem gördü. RMB dolar karşısında 6.75’ten 6.95 RMB/USD’ye geriledi.
• Hindistan spot fiyatları (Shankar-6 kalitesi) Haziran sonundan bu yana en yüksek referans değer oldu (Doğu Asya limanlarına yapılan sevkiyatları da içeren A Endeksi geçtikten sonra). Geçen ay, değerler 158’den 143 cent/lb’ye veya 96.000’den 89.000 INR/candy’ye biraz geriledi. Hint rupisi USD karşısında 80 INR/USD civarında sabit kaldı.
• Sellerin patlak vermesiyle, Pakistan spot fiyatları Ağustos sonunda 102’den 127 cent/ lb’ye yükseldi. Daha yakın zamanda, fiyatlar 117 cent/lb’ye kadar geriledi. Yerel birimlerde fiyatlar 18.000’den 22.000 PKR/maund’a yükseldi. Pakistan rupisi geçtiğimiz ay USD karşısında 215’ten 230 PKR/USD’ye geriledi.
ARZ, TALEP VE TİCARET
En son ABD Tarım Bakanlığı raporu, 2022/23 küresel üretim için artış (+1,4 milyon balya ile 118,4 milyona) ve 2022/23 küresel işletme kullanımı için düşüşe (-460,000 balya ile 118,6 milyona) yer verdi. Tarihsel rakamlarda yapılan revizyonların yanı sıra, bu değişiklikler ABD Tarım Bakanlığının 2022/23 kapanış stokları tahminini 2,0 milyon balya (84,8 milyona) artırdı. Pakistan’daki sel Pakistan üretim tahminini -700.000 balya aşağı çekti (5,5 milyona). Ülke düzeyindeki bir başka önemli değişiklik, ekim alanlarındaki yukarı yönlü ciddi revizyon nedeniyle (Ağustos rakamına göre +1,3 milyon acre) mahsul tahmininin +1,3 milyon balya (13,8 milyona) arttığı ABD için yapıldı. Dikkate değer diğer değişiklikler arasında Avustralya (+500.000 balya ile 6,0 milyona), Çin (+500.000 ile 28,0 milyona), Türkiye (+100.000 ile 4,4 milyona), Togo (-105.000 ile 105.000’e) ve Özbekistan (-200.000 ile 2,7 milyona) için yapılan güncellemeler yer aldı. Ülke bazında ve işletme kullanımına yapılan en büyük değişiklikler arasında Pakistan (-400.000 balya ile 10,5 milyona) ve Vietnam (-100.000 ile 6,8 milyona) yer aldı. Küresel ticaret tahmini 44,6 milyon balyalık seviyesinde değişmeden kaldı. İthalat rakamları Türkiye (-100.000 balya ile 4,8 milyona) ve Vietnam için (-100.000 balya ile 6,9 milyona) düşürüldü, ancak Pakistan için (+200.000 balya ile 5,0 milyona) artırıldı. İhracat rakamı Brezilya için düşürülürken (-700.000 balya 8,6 milyona), Meksika (+100.000 balya ile 500.000’e), Avustralya (+200.000 balya ile 6,4 milyona) ve ABD (+600.000 balya ile 12,6 milyona) için arttı.
FIYATLARA BAKIŞ
Pamuk referans değerleri arasındaki geleneksel ilişkiler son aylarda tersine döndü. Genelde A Endeksten 15-20 cent/lb daha yüksek seviyelerde işlem gören CC Endeksi, Ağustos ortasından bu yana en düşük uluslararası fiyat oldu. Geleneksel olarak NY/ICE vadeli işlemler (Aralık şu anda 105 cent/lb seviyesinde) yakınında işlem gören Hint spot fiyatları (Shankar-6 kalitesi), Haziran sonundan bu yana en yüksek referans oldu (şu anda 143 cent/lb civarında ve Doğu Asya limanlarına teslimatı içeren A Endeksi kolayca aşıyor). Dünyanın geri kalanına kıyasla Çin fiyatlarında yaşanan düşüş yeni hasat yılında ticareti etkileyebilir. Çin normalde dünyanın en büyük pamuk elyafı ve ipliği ithalatçısıdır. Ancak, önemli ölçüde düşen yerli fiyatlar yurt içinde yetiştirilen elyafın tüketimini teşvik ederken ithalattan vazgeçirmelidir. Geçen hasat yılında, Çin çırçırları agresif bir şekilde kütlü pamuğu yüksek fiyatlardan satın aldı. Tedarik zincirinin sonraki aşamalarında yaşanan fiyat anlaşmazlıkları bu elyafın çoğunun iplik fabrikalarına akmasını engelledi. Sonuç olarak özel (rezerv olmayan) stoklarda rekor birikim gerçekleşti. Bu stoklar Çin pazarında baskı oluşturan muhtemel bir faktör olarak değerlendirilebilir. ABD’nin Sincan’dan tedarik yasağı bir başka potansiyel etkendir, ancak Çin fiyatlarının diğer pazarlardan daha düşük olması nedeniyle, elyaf ve iplik ithalatlarındaki düşüş Çin stoklarını da eritebilir. Çin rezerv stoklarını erittiğinde (2015/16-2018/19), Çin ithalatı 4,4 milyon balyaya (2015/16) kadar düştü. O zamandan beri Çin, 12,9 milyon balya (2020/21) ithal etti. Çin 2021/22’de 7,8 milyon balya aldı ve 2022/23’te 9,0 milyon balya ithal etmesi bekleniyor. ABD mahsulünün 2022/23’te önceki yıla göre 3,7 milyon balya daha düşük olması bekleniyor. Çin, 2015/16 seviyelerine yakın ithalat hacimlerine geri dönerse, daha küçük ABD hasadından kaynaklanan ihraç edilebilir arzdaki daralmayı ortadan kaldırabilir. Yurt içi ve yurt dışı elyaf fiyatları arasındaki rekabetin de etkilediği Çin iplik ithalatı şimdiden düştü. Mevcut olan son verilere göre (Temmuz 2022), sevkiyatlar yıldan yıla -%41 düşerek on yılın en küçük aylık hacmine (2012’den beri) ulaştı. Çin, ipliğinin çoğunu Vietnam’dan tedarik ediyor (2021/22 hasat yılında %48 oranında) ve düşük Çin iplik ithalat talebinin olası bir sonucu da, Vietnam’dan (dünyanın üçüncü büyük pamuk alıcısı) daha düşük elyaf ithalat talebi olabilir. Diğer talep odaklı endişeler arasında Çin’in büyük nüfuslu merkezlerindeki bir başka kapanma, Avrupa’da artan enerji maliyetleri ve ABD Merkez Bankası yetkililerinden merkez bankasının faiz oranlarını artırmaya devam etmeye hazır olduğuna dair yenilenen göstergeler yer alıyor. ABD, AB ve Çin, bitmiş pamuklu ürünler için dünyanın en büyük tüketici pazarlarını temsil ediyor ve bu gelişmelerin hiçbiri tedarik zincirinde geriye dönük talebi desteklemiyor. Talep tarafındaki bu endişelerin Pakistan’daki sel ile eş zamanlı olarak alevlenmesi muhtemelen fiyatların o hafta keskin bir şekilde düşmesinin nedenleriydi. Çin elyaf ve iplik ithalatlarındaki potansiyel bir geri çekilme ile yan yana geldiğinde, bu endişeler ihraç edilebilir arzdaki daralmayı dengelemekten daha fazlasını yapabilir. Ancak, yakın zamanda piyasada yaşanan dalgalanmalar piyasadaki belirsizliğin altını çiziyor. Piyasa ihraç edilebilir stokları ve talebin karşı karşıya kaldığı pruva rüzgarlarını dengelemeye çalışırken dalgalanma devam edebilir.
