“NANO”, Elence cüceleştirmek anlamına gelir. Nano bir ölçüdür. Nanometre metrenin milyarda birine eşittir. Zenginleşen ülkeler hangi din, millet ve ırktan olurlarsa olsunlar şu ortak noktada buluşuyorlar; nüfus artış hızının yavaşlaması. Nüfus artışları yok denecek seviyede kalıyor. Yaşam süresinin uzaması, hasta bakım masraflarının artması, iklim değişiklikleri başta tıp alanında kullanılanlar olmak üzere günlük yaşamda kullanılan araç gereçler ve yaşlı insanların tedavilerinde kullanılan ekipmanların teknolojik seviyelerini artırdı.
Dünyanın ısınması, giysilerin incelmesine yol açtı. Sonrasında nano teknolojilerinin yaygınlaşması, kimyasalların ucuzlaması bu teknolojilerin insan yaşamına hızla girmesini sağladı. Doksanlı yıllardan sonra tekstil ürünlerinde kir ve yağ itici, güç tutuşur, buruşmazlık gibi uygulamalar başlamıştı. Nano teknolojiler zamanla giysilerimize ve günlük yaşamda kullandığımız ürünlere de uygulandı. Öncelikle askeri kıyafetlerde ve sporcuların giysilerine uygulanabilecek yeni ürünler konusunda araştırmalar kısa sürede olumlu sonuçlar verdi. Bu araştırmalar sonucunda özellikli kumaşlar günlük yaşamımıza da girmeye başladı. Bu ürünleri ve bu ürünlerden yapılan giysileri şu şekilde sınıflandırabiliriz.
EV TEKSTİLİ SEKTÖRÜNÜN ÜRETEBİLECEĞİ NANO ÜRÜNLER
• Anti-bakteriyel döşemelik, yastık, nevresim kılıfı ve perdelikler
• Kir-su-yağ itici, anti-bakteriyel döşemelik ve perdelik kumaşlar
• Koku yayan döşemelik, perdeler ve çarşaflar
• Stres alan çarşaflar
• Zayıflatan çarşaflar
• Vitamin özlü çarşaflar
• Böcek, sinek, kene kovar döşemelik, çarşaf ve perdelikler
• Polen ve toz tutmaz çarşaflıklar
• Vücut ısınızı düşürüp serin tutan çarşaflar
• Vücut ısınızı arttırıp sizi ısıtan çarşaflar
• Isıyla renk değiştiren çarşaf ve perdelikler
• Likrasız örgü çarşaflara streç özelliği kazandırmak (uzun süre kalacak % 25 ek kalıcı esneklik kazandırmak).
• Damlayan leke yapıcıları absorbe eden, ovalamayla üzerinden atan ya da ilk yıkamayla uzaklaştıran ev tekstilleri
• Isıyla renk değiştiren bornozlar
• Koku yayan bornozlar
• Anti-bakteriyel bornozlar ve banyo takımları.
• Anti-bakteriyel ev halıları
• Bu listeyi uzatabiliriz.
Hayal edin; Evinize gidiyorsunuz rüzgârdan uçuşa perdeleriniz odanızın içine sinek sokmuyor veya uçuştukça kokular yayıyor. Ya da sıcaklık değiştikçe renkten renge giriyor. Oturduğunuz koltuğun kumaşı hem kir-leke-su tutmuyor, üstelik anti-bakteriyel. Koltuğunuzu değiştiriyorsunuz koltuktan güzel kokular yayılıyor. Eşinizin çalışma odasına girdiniz. Sigara içilmiş ama perdelerde, oturduğu koltuğun kumaşında koku yok. Bu akşamhangi nevresim takımını yayayım diye düşünüyorsunuz.
Haklısınız; kokulu-vitaminli-tedavi edici-stress alan- ginsengli- aloeveralı-toz ve polen tutmayan-zayıflatan… Banyoya güvenle girdiniz bütün banyo takımları anti-bakteriyel. Duşa girdiniz, çıkınca giydiğiniz bornozun rengi vucüt ısınıza göre renkten renge giriyor. Çıplak ayakla bastığınız halılarınız bakteri barındırmıyor. Anlatmaya başlayalım isterseniz;
YENİ KİR VE LEKE TUTMAZLAR
Kir ve leke tutmazlık alanındaki son gelişmeler:
Yeni geliştirilen tüm floro karbonlar milyarda birden daha az PFOA free – perfloro alkil asit içerir. Bu değer ölçülebilir limitin altındadır. Buna rağmen Amerika çevre koruma ajansı tarafından yasaklanmıştır. Yeni üretilen leke tutmazlık sistemleri C 6 esaslı olup C 8 fazlı PFOA içeren florokarbonlardan çok daha akıllı çalışır. Avrupa’nın 8 karbon kullanılmış tekstil ürünlerini yasakladığını hatırlatalım.
KONFORLU ÜRÜNLER
• Serinlik Hissi Veren mikro Kapsüller: Klitol, skualan, ipek proteini ve eritritol içerir.
• Sıcaklık Hissi Veren mikro Kapsüller: Papatya özü ve capsikum eriyiği içerir.
• Cilt Bakımı Yapan mikro Kapsüller: Bu nano partiküller aloevera özü, skualen, ipek proteini, seramid, kolojen peptit gibi maddelerden yapılır. Bilindiği gibi aloe özü sakinleştirici, nemlendirici, antioksidan ve cilt koruyucu özelliğe sahiptir. İpek proteinin en büyük özelliği nemlendirici ve cildi yumuşatıcı özelliğe sahip olmasıdır.
• Kolojen ; peptit gibi nemlendirme ve cildin yaşlanmasına sebep olan etkilere karşı savaşır.
• Seramid; cilt bakımı ve nem kontrolünde kullanılan bu madde cildin yüzeyini yeniden şekillendirerek ipeksi ve yumuşak hale getirir. Cildi daha genç ve pürüzsüz gösterir.
• Skualen; zeytin elde edilen en kuvvetli antioksidanlardan biridir. Penatrasyon özelliği çok yüksektir. Cildin kurumasını önler, dirilik ve esneklik kazandırır. Bu partiküller çok katman, yağ ve su esaslı fazlarda bulunan kesecikler halindedir.
VÜCUDU DIŞ ETKİLERE KARŞI KORUYAN EV TEKSTİLİ ÜRÜNLERİ
Nano teknolojinin en iyi bilinen ticari uygulama alanı nano partikülleri kullanarak kumaş ve giysilere sıvı itici, yağ ve leke dayanımı kazandırmaktır. Yaratılan hidrofobik yüzey, su damlacığını kolaylıkla üzerinden akabilmekte ve kendi kendine uzaklaştırmaktadır. Bunu kendi kendini temizlemek olarak ifade edebiliriz. Sivrisineklerin, sineklerin kenelerin ve diğer böceklerin oluşturduğu başta malarya hastalığı olmak üzere, sivrisineklerin taşıdığı çeşitli virüsler dünyada bilhassa Asya ve Afrika’da yüz milyonlarca insan hayatını yitirmektedir. Nano teknoloji kapsüllerince prosesiyle kumaşa bağlanan nano partiküller insan derisinin sivrisinek tarafından ısırılmasını önleyen sivrisinek materyalin salımını kontrol edebilmektedir. Ülkemizde her yıl onlarca kişi kene ısırmasından ölmekte ve binlerce kişi hastanelere koşmaktadır. Polen tutmaz giysiler, polen ve toz zerreleri dişlidir. Rahatlıkla kumaşa yapışırlar ve uzaklaşmazlar. Oysa yapacağımız nano kimyasal uygulamasıyla kumaş üzerinde bir film tabakası oluşturacağız. Bu şekilde polen ve tozlar kumaşa tutunamayacak hafif bir silkelemeyle kumaşın üzerinden uzaklaşacaktır.
• Streç özelliği veren mikro kapsüller: Bu işlemde örgü kumaşların elastikiyetini %20-25 arttırabiliriz. Kullanılan elyaflar arasında nano poliüretan sayesinde likrasız kumaş elastikiyet kazanır. Kumaşa özel bir tuşe verir. Bu özel apreyi likralı kumaşlara uygulayabiliriz. Bu şekilde kumaşın zıplama özelliğini ve esnekliğini daha da arttırır.
• Kötü koku giderici mikro Kapsüller: Bu sistem üç farklı şekilde çalışır. İlk önce kokuların buhar basıncımı düşürür. Sonra reseptör etkileşimi sayesinde kötü kokuları nötralize eder ve saklar. En son olarak çok düşük konsantrasyonda hoş ve belirgin olmayan bir koku ile ortamın havası yenilenir.
• Güneş ışıklarına karşı dayanıklı, rengi solmayan ev tekstilleri: Özel boya ve kimyasallar kullanılır.
VİTAMİN ESASLI NANO KİMYASALLARLA ÜRETİLEN, CİLT BAKIMI YAPAN EV TEKSTİLLERİ
• Cilt Bakımı Yapan Vitamin Esaslı mikro Kapsüller: Bu kapsüller, A,C ve E vitamini içeren ve bağışıklık sistemini destekleyen antioksidanlardır. C vitamini vücudumuzun sağlığını korumak için almamız gereken temel bir vitamindir. Bu vitaminin bizi toksik minerallere karşı korur. E vitamini, vücudumuzun gençliğini korur ve genç hissetmesi için gereken en önemli vitaminlerdendir.
• Aloevera Özü İçeren mikro Kapsüller: Aloevera bitkisi içeriği ve etkisi açısından çok zengin bir bitkidir. Cildi nemlendirir, doğal dengesine ulaşmasını sağlar ve anti-aging etkisi vardır. Ayrıca anti-inflamatuar etkisi vardır ve kas ağrılarını azaltmakta kullanılır.
• Vücut Losyonları: Gül, yasemin taze çiçekler ve ylang-ylang bitkisinin özelliklerinden oluşan bu özel karışımlar vücut ve zihin arasındaki doğal dengeyi güçlendirir, nemlendirici etkisiyle cildi canlandırır.
• Ginsengli Mikrokapsüller: Ginseng canlandırıcı etkisiyle ünlenmiş en doğal bitkidir. Stres ve kas ağrılarını azaltmaya yarayan özellikleri vardır. Vücuda zindelik verir. Ayrıca doğal bağışıklık sistemini yeniler.
• Lavanta Özlü Mikrokapsüller: Bu bitkinin antiseptik, analjezik ve anti-inflamatuar etkisi vardır. Rahatlatma ve sakinleştirme özelliğine sahiptir.
• Zambak Kokulu Mikrokapsüller: Zambağın hafızayı güçlendirdiği, konuşma yeteneğinin iyileşmesine yardımcı olduğuna inanılır. Biliyorsunuz küresel ısınma ve ozon tabakasının incelmesi sonucu deri kanseri hızla yayılmaktadır. İnsan sağlığı için ultra viyole ışınları bloke eden ve derinizi UV’den koruyan nano ürünlerle yapılan kremler ve tekstililer gündemde. İnsan sağlığı için UV ışınlarından derimizi korumamız gerekmektedir. Titanyumdioksit pigment zararsız beyaz ince bir tozdur. Titanyumdioksit nanometre boyutuna indirildiğinde fiziksel ve kimyasal özellikleri değişmekte ve transparan bir hale gelmektedir. Kumaş yüzeyine nano partikül aplike ederek derimizi (UPF) rot düzeyinde koruyabiliriz. Bakterilerin diğer bulaşıcı hastalıklar yüzünden her yıl milyonlarca insan ölmektedir. Oysa gümüş doğal antibakteriyel ve antifungaldır. Lif ve kumaş üzerine nano-gümüş partiküller aplike edildiğinde E. Coli gibi bakteriler elimine edilmektedir. Gümüş iyonları problem yarattığı için (biliyorsunuz gümüş ağır metaldir) yeni anti-bakteriyel kimyasallar farklı şekilde üretilmektedirler.
• Yağ yakıcı ve zayıflatıcılar: Bu uygulama yapılmış kumaşlar aynı zamanda selülitleri gidermeye yardımcı olur. Uygulanan madde termolojik yağ yakıcı ve zayıflatıcıdır. Cilt tarafından kolaylıkla emilir. Cildi nemlendirir, ferahlık hissi verir, vücuttaki oksijeni arttırarak vücudun savunma sistemini güçlendirir. Hücre yenilenmesine katkıda bulunur.
Bağışıklık sistemini güçlendirir. Vücuttaki toksinlerin atılmasına yardımcı olur.
DENİZ KIYAFETLERİ
• Mayolar: Kir-leke-su tutmayan, vücuda yapışıp vücut hatlarını belli etmeyen ve UV ışınlarına dayanımlı mayolar ve pareolar.
• Plaj Havluları: Bu alanda yapılan çalışmalar sonucunda plaj havlularına yaş kum yapışmamakta ve odalara taşınmamaktadır
SONUÇ
Ev Tekstili üretiminde kullanılacak lif ve boyalı kumaş yüzeylerine uygulanan aplikasyonun şu avantajları vardır. Aplikasyon işlemi yaş işlemler için mevcut makine parkıyla gerçekleştirilebilir. Yeni bir yatırıma gerek yoktur. Kullanılan nano kimyasallar çevre dostudur. Çoğu biyolojik olarak parçalanabilir. Çevreye zararlı kimyasal kullanımı minimuma indirir. Kumaş nefes alabilirliğini korur. Yüzey aplikasyonu ürünün temel özelliğini değiştirmez., ancak nano partiküller onlara yeni farklı konfor veren ve sıhhi özellikler sağlar. Nano teknoloji uygulamaları için kullanılacak kumaşlar pamuk, keten, Poliamid, rayon ve polyesterden yapılmış kumaşlardır. Günlük giysiler, spor giysileri, üniformalar gibi kıyafetler; perde, yastık, yatak çarşafları ve halılar gibi ev tekstili kumaşları, askeri kıyafetler ve benzeri ürünlerin oluşturduğu pazarın büyüklüğü 2015 yılında yüz milyar doları geçmesi beklenmektedir. ABD, Rusya, Çin ve AB ülkeleri nano teknolojik araştırmalara milyarlarca dolar yatırmışlardır. Elde edilen nano partiküller yaşamın her alanına girmiştir.
ÖNERİM
Bugün tekstil sektörünün içinde bulunduğu krizin en büyük sebebi klasik ürünleri üretimine takılıp kalınmasıdır. Tekstil sektörünün ilk kuşak sanayicileri mühendis çalıştıran ve bilgiye saygı duyan işadamlarıydı. Doksanlı yıllardan sonra sektöre giren küçük ve orta esnaf kökenli sanayiciler firmalarının büyümesini konjektüre değil kendi yeteneklerine yordular ve mühendislik ve araştırma istemeyen ürünleri üretmeyi sürdürdüler. Rakiplerimiz aynı ürünleri daha düşük maliyetle üretince sektör çıkmaza girdi. Sektörün çıkışı rakiplerinden farklı nitelikte ürün üretmesine; yapacağı AR-GE ve ÜR-GE çalışmalarına bağlıdır. Bu konuda sektördeki firmalara, üst düzey teknik adamlara proje üreterek KOS-GEB, Yatırım Ajansları, TUBİTAK-TEYDEB’in verdiği destekleri almalarını, üniversitelerle ortak projeler yapmalarını tavsiye ederim.
